NATO’ya üye olma hayali kuran İsveç, bir defa daha söz özgürlüğü ismi altında Kur’an yakılmasına göz yumması İslam dünyasında infiale neden oldu. PKK irtibatlı kelamda aktivist Salwan Momika’nın mahkemeden onay alarak Stockholm Ulu Camii önünde kuran yakması sonrası birçok Müslüman ülke reaksiyon gösterdi.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırıyı şiddetle kınadı. İİT’den yapılan açıklamada Kurban Bayramı’nda işlenen bu menfur olayın şiddetle kınandığı açıklamada, ilgili hükümetlerden İslami pahalara, sembollere ve kutsal bedellere yönelik bu üzere “adi ihlallerin” tekrarının önüne geçmek için faal adımlar atması daveti yapıldı. Teşkilat, dönem başkanı Suudi Arabistan’ın talebi üzerine İİT Açık İştirakli Harika İcra Komitesi’nin gelecek hafta Cidde kentindeki genel merkezinde toplanacağı belirtildi.
Arap Parlamentosu, Kur’an-ı Kerim’in yakılmasına reaksiyon olarak İslam dünyasını “İsveç mallarını boykot etmeye, bu ülkeye seyahat etmemeye ve önemli hal almaya” çağırdı. Açıklamada, Kur’an-ı Kerim’e yönelik ihlallerin “tam teşekküllü bir hata olduğu” ve “kutsal kitaplara hürmet gösterilmesi gerektiğini vurgulayan, dinlere hakaret edilmesini yasaklayan tüm memleketler arası yasalar ve kontratlar tarafından da reddedildiği”
ifade edildi.
Saldırıya Arap dünyasından çok sayıda reaksiyon geldi. Fas, Stockholm’deki Büyükelçisini istişarelerde bulunmak üzere süresiz olarak ülkeye, İsveç’in Rabat’taki maslahatgüzarını da Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı. Dışişleri açıklamasında, olayın şiddetle kınandığı ve elçilere ait atılan adımın Fas Hükümdarı 6. Muhammed’in şahsen talimatıyla olduğu kaydedildi. Açıklamada, olay “Hac mevsimi ve Kurban Bayramı üzere kutsal bir periyotla eşzamanlı bir milyardan fazla Müslümanın hislerinin duvardan duvara vurulduğu yeni sorumsuz bir saldırı” olarak nitelendi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, tekrar eden bu tiksindirici aksiyonların münasebeti ne olursa olsun kabul edilmez olduğu, bu davranışların nefreti, ırkçılığı ve dışlamayı körüklediği tabir edildi.
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı da olayı tüm dünyadaki Müslümanların hislerini alevlendirecek tehlikeli, provokatif bir adım olarak tanımladığı açıklamasında, memleketler arası topluma ve İsveç hükümetine nefret ve taassup hislerinin bertaraf edilmesi için acil harekete geçmeleri daveti yaptı. Yemen, Katar, Lübnan, Bahreyn, Filistin, Irak Kürt Bölgesel İdaresi üzere ülkeler de akın lanetledi. Mısır Dışişleri açıklamasında aksiyon “utanç verici” olarak nitelendirildi. Ürdün Dışişleri de dini sembollere hürmet durulması, nefret söylemi ve ayrımcılıktan kaçınılması davetinde bulundu. Tunus Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Müslümanları tahrik ve hakareti hedefleyen bu menfur hatası şiddetle kınıyoruz” denildi.
Tepki gösterenler ortasında Körfez İşbirliği Kurulu de yer aldı. KİK yaptığı açıklamada, kelam konusu aksiyonların aşırılık, çekememezlik ve nefreti gösterdiğini, İsveç makamlarının bunların durdurulması için acilen harekete geçmesi gerektiği istendi. Pakistan Dışişleri Bakanlığı, saldırıyı “alçak bir eylem” olarak nitelendirerek reaksiyon gösterdi. Açıklamada, devletlerin milletlerarası hukuk altında bu cins aksiyonları yasaklama hakkı olduğu vurgulandı. Hücumun Kurban Bayramında yapıldığına dikkat çeken İran da kınadı.
Irak Yüksek Yargısı, İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakan Irak asıllı Salwan Momika’nın ülkeye iade edilip yargılanması için harekete geçti. Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, Iraklının ülkeye geri getirilmesi ve yargılanması için gerekli yasal süreçlerin yapılması talimatını verdi.
Irak Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da, hareketin kınandığı tabir edildi. Açıklamada, “Yapılan bu hareket Müslümanlara yönelik provokasyondur. Her türlü aşırıcılığa karşı milletlerarası toplumu sorumluluk almaya çağırıyoruz.” sözlerine yer verildi . Öte yandan Irak Dışişleri Bakanlığı, İsveç’in Bağdat Büyükelçisi Jessica Svardstrom’u bakanlığa çağırdı. Büyükelçiden Kur’an-ı Kerim’e yönelik tekrarlanan aksiyonların durdurulması istendi.
Irak’ta Şii dini ve siyasi önder Mukteda es-Sadr, İsveç’in Bağdat Büyükelçisinin kovulması büyükelçilik önünde protesto düzenlenmesi davetinin üzerine bir küme protestocu bina önünde toplandı. Protestocular binayı basarak, evvel bahçeye girdi akabinde da binanın çatısına çıkarak “Kur’an’a evet” sloganları attı. Hamas ve İslami Cihad Hareketi, Dünya Müslüman Alimler Birliği, Arap Birliği de provokasyona müsaade verilmesine reaksiyon gösterdi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da, aksiyona onay verilmesini lanetledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsveç’in başkenti Stockholm’de bir caminin önünde Kur’an-ı Kerim yakılmasını hem kınadı hem de bu aksiyona müsaade verilmesini “ifade özgürlüğü” olarak değerlendirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, günlük basın toplantısında hususa ait bir soruyu yanıtladı. Kelam konusu aksiyonun tasa verici olduğunu belirten Miller, “Bunu kınıyoruz fakat ABD birebir vakitte tabir özgürlüğünü ve barışçıl toplanma hakkını demokrasinin ögeleri olarak görüyor.” diye konuştu. Miller, İsveç’te şov müsaadeleriyle polisin ilgilendiğini belirterek, “Hem insanların bu aksiyonları yapmaya hakkı olduğunu düşünüp hem de bunların şanssız olduğunu savunabiliriz” sözlerini kullandı.