Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin dünya bor pazarında yüzde 62’yi aşan pazar hissesi ile başkan olduğunu söyledi.
Dönmez, 2. Bor Çalıştayı’nda Türkiye’nin güçte ve öbür alanlarda teknolojiyi tüketen değil, üreten ülke sınıfına geçtiğini kaydetti. Akıllı ve sorumlu üretim anlayışının değerine işaret eden Dönmez, “Yerli ve ulusal teknolojiyi üretmek, geliştirmek ve ihraç etmek zorundayız. Türkiye yüzyılı, madenciliğin yüzyılı olacak. Türkiye yüzyılı borun ve bor teknolojilerinin yüzyılı olacak. Uç eser üretimi ve ticaretine öncelik verdiğimiz bir devir olacak” diye konuştu.
Dönmez, dünya bor pazarında yüzde 62’yi aşan pazar hissesi ile Türkiye’nin başkan konumunu daha da güçlendirdiğini anlattı.
“1 milyar 300 milyon dolar kazandırdı”
Eti Maden’in, geçen yıl bor üretim ve satışında büyük muvaffakiyet gösterdiğini, bor cevherlerini katma bedeli yüksek eserlere dönüştürdüğünü ve 2 milyon 630 ton rafine bor satışıyla rekor kırdığını anımsatan Dönmez, şunları kaydetti:
“Bu rekor da ülkemize 1 milyar 30 milyon dolar kazandırmıştı. Bu yıl kendi rekorunu kıran Eti Maden yüzde 95 kapasiteyle çalışarak tam 2 milyon 650 bin ton rafine bor satışı yaptı ve ülkemize 1 milyar 300 milyon dolar çıkar sağladı. İnşallah Eti Maden, cumhuriyetimizin yüzüncü yılında da yeni bir rekorla bu sayıları da aşacaktır. Eti Maden, bu manada öncü ve örnek bir kuruluşumuz. Borda uç eser odaklı yeni stratejimizle bor karbür, ferrobor ve lityum tesislerimizi hayata geçirdik. İnşallah 2023’ün birinci ayında 1000 ton kapasiteli bor karbür tesisimizi devreye alıyoruz. 3 yıl evvel temelini atmıştık. Ulusal savunma alanında ve yurt dışı piyasalarda epey kıymetli olan, aşınmaya güçlü makine modüllerinin üretiminde ve nükleer santrallerde kullanılan bor karbürün artık yeni adresi Türkiye olacak.”
İlk üretim fazına pilot tesisle yıllık 10 ton ile başladıklarını vurgulayan Dönmez, “İnşallah, 2023 Ocak ayında yıllık 600 ton üretim yapacak Kırka’daki lityum karbonat tesisimizin ihalesini gerçekleştireceğiz. En kısa vakitte da tesisimizin temelini atacağız. İlerleyen vakitlerde Bandırma’da yıllık 100 ton üretecek ikinci lityum karbonat tesisimizin temelini atacağız. Böylelikle her iki tesisimizde yıllık 700 tonluk lityum üreterek Türkiye’nin lityum muhtaçlığının yüzde 50’sini yurt içinde Eti Maden’in tesislerinde üreteceğiz” değerlendirmesinde bulundu.
Dönmez, 694 milyon ton pahasında az toprak elementinin keşfedildiği Eskişehir Beylikova”nın Çin’den sonra dünyanın en büyük ikinci rezerv alanına sahip olduğunu belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Burada birinci etapta yıllık 1200 ton cevher işleyecek bir pilot üretim tesisi kuracağız. Tesisimizi inşallah 2023 Şubat’ta devreye alacağız. Buradaki Ar-Ge çalışmalarını tamamlandıktan sonra da endüstriyel üretim tesisinin inşaatına süratle başlayacağız. Endüstriyel tesis tam kapasiteye ulaştığında yıllık 570 bin ton cevher işleyeceğiz. Ayrıyeten, Kütahya Emet’te 5 bin ton üretim kapasiteli yeni bor karbür tesisinin projesine başlıyoruz.”
“Gaz merkezi konusunda birinci adımlarımızı 2023’te atacağız”
Dönmez, cumhuriyetin 100. yılında bir çok projenin devreye alınacağını belirterek, şöyle dedi:
“İnşallah, 2023 hem güç de hem de madencilik kıymetli başarılara imza attığımız bir yıl olacak. Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında Karadeniz gazı, Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Tesisi, Ferrobor ve Bor Karbür Tesisimiz başta olmak üzere Cumhuriyet tarihimizin en büyük projelerini devreye alacağız. Karadeniz’de yeni keşif ve değerlemeyle 710 milyar metreküpe ulaşan yerli gazımızın ölçüsünü artırmak için yeni sondajlar yapacağız. Akkuyu’nun birinci reaktörünü inşallah devreye alarak güç sepetimizi çeşitlendireceğiz. Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama tesisimizin genişletme fazıyla arz güvenliğimizin esnekliğini artıracağız. Bor Karbür ve Ferrobor tesisimizin açılışlarıyla da bu alandaki tartımızı daha da artıracağız. Uzun bir müddettir konuşulan gaz merkezi konusunda da birinci adımlarımızı inşallah 2023’te atacağız. Bu husustaki yol haritamızı kamuoyuyla paylaşacağız. Üretimden ticarete kadar her paha zincirinde Türkiye’yi gerçek bir doğal gaz merkezi haline getireceğiz.”
Çalıştay kapsamında, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) Başkanı Abdülkerim Yörükoğlu’na çalışmalarından ötürü ödül verildi.
(AA)