Siyasette bulutlar hafifçe de olsa sıyrılmaya başladı. Bir müddettir kulislerde konuşulan “İktidar seçim tarihini 14 Mayıs 2023 olarak belirlemek istiyor” kanısı gerçeğe dönüşüyor gibi…
Önce iktidarın küçük ortağı MHP’nin genel başkanı Devlet Bahçeli “Mayıs’ta yapılacak seçime biz hazırız” açıklamasını yaptı.
Ardından, AK Parti genel lideri unvanı da bulunan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan seçim tarihinin 14 Mayıs 2023’e çekileceğini açıkladı.
Muhalefetin ana gövdesini oluşturan ‘6’lı masa’dan da 14 Mayıs 2023 tarihinin kabulü manasına gelecek sesler yükselmeye başladı.
Bilinenler bunlar.
Konunun bilinmeyen tarafları da yok değil.
En başta bir ay üzere kısa mühlet bile olsa seçim tarihinin öne çekilmesinin nasıl sağlanacağı bilinmezliği var.
Anayasaya nazaran seçim tarihinin erkene çekilebilmesinin iki prosedürü bulunuyor.
İlki, TBMM’nin bu bahiste karar alması prosedürü. Bunun için Meclis’te en az 360 milletvekilinin el kaldırması gerekiyor.
Anayasa cumhurbaşkanına da seçim tarihini erkene alma yetkisi tanıyor; bu durumda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yetkisini kullanması gerekiyor.
Yalnız iki yolun bir hususta farklı sonuç doğuracağını da hesaba katmak gerekiyor.
Seçim tarihi TBMM tarafından öne çekilecek olursa, anayasaya nazaran (m. 116) iki kere seçilmiş birinin yine aday olabilmesinin önündeki anayasal mani (m. 101) geçersiz kalıyor; o durumda 2014 ve 2018 yıllarında -yani iki defa- seçilmiş olan Cumhurbaşkanı Erdoğan yine aday olabiliyor.
Buna karşılık, seçim tarihini kendisinin erkene çekmesi durumunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aday olabilmesi mümkün değil.
Acaba iktidar hangi prosedürü uygulamaya koyacak? Mevzuyu TBMM gündemine getirip kararı oradan mı çıkaracak, yoksa ‘aday aşikâr, karar net’ sertliğiyle ilan edildiği halde Tayyip Erdoğan’ın adaylığından vaz mı geçilecek?
Tabii, anayasal engeli Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararıyla aşmayı da zorlayabilir iktidar; sonuçta kararlarının temyiz mercii bulunmayan YSK üyelerinin “Olabilir” demesiyle de sorun çözülebilir. İktidar buna güveniyor olabilir.
Nitekim, AK Parti ve Cumhurbaşkanlığı ile ilintili kimilerinin bir müddettir açıkladıkları görüşler bu yolun denenebileceğine işaret sayılıyor.
Herbiri mesleklerinin tepesinde, vazife mühletleri emeklilikleriyle sona erecek kıdemli hukukçulardan oluşan YSK’nın, anayasada öbür türlü anlaşılamayacak keskin sözlerle belirlenmiş kuralı işlemez hale getirmeleri oldukça güç görünüyor.
Muhalefetten bu bahiste çelişkili açıklamalar geldiğinin ben de farkındayım.
İYİ Parti baştan itibaren “Aday olsun, seçimi onun karşısında kazanacağız” görüşünü savunuyor. Başlangıçta CHP’den de -hatta şahsen Kemal Kılıçdaroğlu’ndan- misal bir görüş işitilmişti. Lakin, ‘6’lı masa’da buluşan öteki partiler ile sol ittifak partilerinin sözcüleri anayasal pürüzü hatırlatıp Erdoğan’ın üçüncü sefer aday olamayacağı ısrarındalar.
Seçimin iktidar değişikliğiyle sonuçlanması durumunda, şimdilerde “Aday olsun” diyenler de dahil muhalefet, tek cephe halinde, anayasayı farklı yorumlayanlardan hesap sorma yoluna gidebilir.
YSK üyelerinin mevzu önlerine geldiğinde nasıl bir karara varacakları şimdilik bir muamma.
Bir diğer bilinmeyen istikamet de, iktidarın 73 yıl öncesine dayanan bir tarih üzerinden çıkar sağlama beklentisinin, seçim kampanyaları sırasında aleyhine kullanılma ihtimalini nasıl olup da hesaba katmadığı mevzusudur.
Tarihin 14 Mayıs olarak seçilmesinin, CHP iktidarına karşı muhalefet yürüten bir partinin –Demokrat Parti’nin- sandık zaferiyle 73 yıl evvel iktidara ulaşması sebebiyle olduğu anlaşılıyor. 14 Mayıs 1950, Türkiye’de, İsmet İnönü’nün cumhurbaşkanlığını, CHP’nin de iktidarı kaybetmesini sağlayan bir seçimin tarihidir.
Merakım mazur görüle: 1950’deki CHP iktidarının ve İnönü cumhurbaşkanlığının değişmesini sağlayan seçim ile 14 Mayıs 2023’te yapılacak seçim ortasında, mevcut iktidarı tıpkı tarihi tercihe sevk edecek kadar iştahlandıran benzerliği herkes görüyor da bir ben mi farklı düşünüyorum?
CHP o vakit iktidardı ve seçimle iktidarı kaybetti, lakin bugün iktidarda olan CHP değil. Bilakis, CHP, mevcut iktidarı değiştirme hedefiyle oluşmuş bir partiler birlikteliği içerisinde. DP’nin devrin iktidarına karşı kullandığı ve o vakit sonuç almaya yarayan “Yeter, kelam milletindir” sloganını AK Parti artık kime karşı kullanabilecek?
Yoksa AK Parti 22 yıldır kendisinin iktidarda olduğunun farkında mı değil?
Özellikle de milletin iktidarın yanlış siyasetlerinin sonucu olduğu bilinen önemli meselelerle cebelleşme zorunda kaldığı günümüzde, güya kendi durumunun farkında değilmiş üzere tıpkı sloganı kullanmaya kalkışması, iktidarın aleyhine olacaktır.
Bumerang üzere.
Herhalde iktidar ekonomik sarsıntıyı birkaç fırça darbesiyle hissedilmez hale getirdiği hesabında.
Yanlış bir hesap bu.
Bir an için, hayat pahalılığının kısıtlı maaş artırımıyla hissedilmez hale geldiğini varsayalım, ülkede geniş kitleleri ilgilendiren badireler sırf ekonomik değil ki…
Seçim tarihini erkene almada, Millet İttifakı’nın çıkaracağı adayın resmen olmasa bile muhakkak hale gelmesi ve olası adayın iktidara kolay lokma görünmesi de rol oynamış olabilir.
Ya o imgeyi yalnızca bu sonucu almak için vermişse Millet İttifakı ve açıklandığında geniş kitleleri heyecanlandıracak farklı bir aday belirlenirse ne olacak?
Galiba kamuoyu yoklamalarında AK Parti’nin mümkün oylarında son bir-iki ay içerisinde üste yanlışsız hareketlenme imgesi iktidarı ayrıyeten cesaretlendirmiş.
Peki ya anketçiler kendilerine kanaat belirlemeye yol açacak sorular yönelttiğinde karşılık verme hamaseti göstermiş olan beşerler, iktidarı bir an evvel seçime gitmeye cesaretlendirmek hedefiyle görüşlerini perdelemişlerse?
Son sorumun altında yatan kuşkuyu da en kıymetli bilinmeyen olarak kayda geçirmek istedim.
Ne kadar kaldı seçime şunun şurasında?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.